Vele producten hebben tegenwoordig een 'vuil' verhaal of blijken toch niet zo gezond te zijn. Ofwel komt het van ver en is het in vaak onmenselijke omstandigheden vervaardigd of geteeld, ofwel komt het wel van bij ons maar vloog het eerst naar de andere kant van de wereld om gepeld, verpakt of wat dan ook te worden, of blijkt het toch niet zo gezond als men lang dacht of is het enkel gezond als het zus of zo klaargemaakt wordt. Het is niet evident om met alle (tegenstrijdige) informatie die we naar ons hoofd gegooid krijgen nog te weten wat wel of niet kan. Maar met wat gezond verstand, extra tips en wat extra tijd om etiketten te lezen kom je al een heel eind.

Ken de seizoenen

Seizoensgebonden groenten en fruit kopen maakt je niet alleen bewuster van welk lekkers je in welke periode kan verwachten, hetgeen je eet is ook gewoon veel voller van smaak. Je zal zien dat de smaken (vind ik toch) perfect passen bij de gemiddelde temperatuur en sfeer van dat seizoen, alsof de natuur ons net datgene geeft wat we nodig hebben in die periode. Denk maar aan de vele koolsoorten die jou in de winter net dat extra beetje vitamines geven en ervoor zorgen dat giftige stoffen (bye bye verkoudheid) je lichaam sneller verlaten. Het wachten zelf zorgt er ook voor dat je des te meer geniet wanneer onze Belgische aardbeien of de eerste pompoenen eindelijk in de winkel liggen. En seizoensgroentes en -fruit hebben geen gigantische verwarmde serres nodig, en ook geen extra bewaarproducten om een verre reis te overleven, ze zijn veel puurder, gezonder en je steunt er de lokale economie mee. Google maar eens op seizoensgroente of -fruit en je krijgt meteen verschillende leuke kalenders om op te slaan of op een zichtbare plek te hangen. Hou hier rekening mee tijdens je volgende boodschappenronde en verklein je ecologische impact op een easy peasy manier.

Binnenkort post ik een heerlijke vegan herfstmenu die ik met behulp van Hanna Vandale op tafel getoverd heb, zo heb je meteen een voorbeeld bij mijn uitleg!

Ook fair trade producten kopen is altijd een goede zaak, maar zeker wanneer het om exotische voedselsoorten gaat, is dit extra belangrijk. Natuurlijk is het beter om zo weinig mogelijk quinoa, bananen, passievruchten, avocado's, granaatappels en andere tropische vruchten te eten, maar als je deze dan toch in je boodschappentas legt, kijk dan of ze een fair trade label hebben. Zo weet je toch al dat er geen onnodig mensenleed plaatsgevonden heeft om jouw lievelingseten op tafel te zetten. Maar zelfs met een fair trade label blijft de vervuilende factor rond deze lekkernijen slecht. Per boot getransporteerde vruchten zijn minder vervuilend dan wanneer deze per vliegtuig naar ons komen, maar als je weet dat de 16 grootste containerschepen evenveel zwavel uitstoten als alle auto's op de hele wereld samen, weet je dat dat 'minder vervuilend' nog steeds heel vervuilend is. Daar komt ook nog eens bij dat er voor vele van deze vruchten en gewassen een heleboel regenwoud gekapt wordt, wat niet alleen nadelig is voor het milieu zelf, maar ook voor de plaatselijke fauna en flora. Dus minder met wat niet uit eigen land (of nabij) komt en geniet van exotisch lekkers wanneer je dichter bij de natuurlijke groeiomgeving bent, bijvoorbeeld op reis.

Lokale schatten

Seizoensgebonden en lokaal kopen hangen vaak samen, maar toch wil ik dit nog even apart benadrukken. Wanneer je bij lokale boeren of markten koopt, kun je er zeker van zijn dat verser haast niet mogelijk is! De afstand van de groei- of kweekzone naar de plaats van aankoop is veel kleiner dan bij grote supermarkten, dus is er minder vervoer nodig om het product tot bij jou te krijgen. Daarnaast kun je 'lelijke' groentes of fruit redden die de supermarkt vaak niet halen, terwijl deze even lekker zijn als de 'mooiere' vrucht. Je eigen kruiden, groenten en fruit kweken is natuurlijk helemaal top, alleen heeft niet iedereen daar de tijd of plaats voor. Een vierkante meter bak kan misschien een optie zijn wanneer het om plaatsgebrek gaat.

Op, op, alles moet op

Volgens de KVLV gooit een gemiddeld Vlaams gezin jaarlijks zo'n 55 kg voedsel bij het vuilnis. Veel te veel dus! Om dit gewicht naar beneden te halen, zijn er verschillende opties. Zo kan je eierschalen, groenteafval, koffiegruis en meer composteren in plaats van in de vuilnisbak te gooien, het groenteafval verwerken in soep of een verrassend dessertje of alles wat je over hebt invriezen. Er bestaan heel wat boeken die je tonen hoe je 'afval' naar een heerlijk gerecht omzet, zoals Rest Best van Günter Beer of No waste cooking - Van aardappelschil tot wortelloof van KVLV, maar je kan ook gewoon zelf aan het experimenteren gaan. Naast invriezen zijn er nog andere methodes om het teveel aan voedsel langer te bewaren, zoals pekelen, konfijten of (vries)drogen. Deze methodes kunnen ook van pas komen om te genieten van seizoensgroentes buiten het seizoen, bijvoorbeeld in de vorm van opgelegde tomaten of ingevroren aardbeien. Zo kan je ook in de winter zonder schuldgevoel genieten van rabarbercompote, zomerse waterijsjes of een kersentaart.

Huisgemaakt = best gemaakt

Let er tijdens het winkelen op dat hetgeen je koop zo weinig mogelijk bewerkt is, dus met andere woorden dat je zo puur mogelijk koopt. Bewerkt voedsel bevat vaak een heleboel ingrediënten die je eigenlijk niet nodig hebt en zelfs schadelijk en ongezond kunnen zijn. Daarbij komt ook nog dat deze (bijvoorbeeld lasagne, yakitori satés, opwarm-aardappelpuree ...) meerdere lagen verpakkingsmateriaal hebben, waaronder vaak aluminium bakjes. Er is enorm veel energie nodig voor het produceren van aluminium, en het wordt meestal meteen weggegooid na eenmalig gebruik. Tel hier de grote hoeveelheden suiker en zout bij die vaak gebruikt worden om je opwarmmaaltijd op smaak te brengen en je weet meteen waarom 'makkelijker' niet altijd zo'n goede keuze is. Om de zoveel tijd een grote portie spaghettisaus, soep, wortelpuree ... maken lijkt veel werk, maar als je er een leuke kooknamiddag van maakt, heb je meteen een heleboel verse porties om in te vriezen, zodat je super snel een lekkere gezonde maaltijd op tafel zet voor die keren wanneer je net wat minder tijd hebt.

Less (waste) is more

Let er tijdens het winkelen op dat je zo weinig mogelijk afval koopt. Zaken als schoolkoeken, smeerkaasjes en granenrepen zijn vaak onnodig individueel én samen verpakt, terwijl een grotere doos smeerkaas even lekker is en die koekjes ook gerust in een lunchbox mee kunnen naar school. Indien je soms niet onder verpakkingen uit kan, kan je er ook voor zorgen dat de verpakkingen toch iets langer meegaan. Hergebruik de lege broodzak nadien nog om brood of andere etenswaren in in te vriezen, bewaar er je ajuin of tomaten in of gebruik de zak desnoods om te verknippen en als boodschappenlijstje te gebruiken. Koop in bulk wanneer je kan, zeker bij voedingswaren die lang bewaren zoals pasta, haver en rijst. Verpakkingsarme winkels zijn ook aan een opmars bezig, dus voor wie meteen all the way wilt gaan of het zichzelf alvast makkelijker wilt maken, zijn er zeker opties. Zo heb je onder andere Ohne in Gent, Robuust in Antwerpen en verpakkingsarme winkel Content bevindt zich in Leuven. Ook in andere provincies kun je soortgelijke projecten vinden.

Verder kun je er op letten om altijd één of meerdere herbruikbare draagtassen op zak te hebben. Deze nemen vaak niet veel plaats in, maar besparen je wel telkens een plastiek tas. Een stoffen tote bag is meteen ook veel fleuriger en persoonlijker, gaat langer mee én zo heb je zeker plek genoeg om ook je herbruikbare drinkfles mee te nemen. Ik heb mijn favoriete Lush-tas alleszins héél vaak met mij mee!

#milieu #food #ecooktoberchallenge #ecologie